“Социал картофель” төлевилел республиканың девискээринде 2015 чылдан бээр боттанып турар. Бо чылын база кожуун-хоорайларда эвээш орулгалыг өг-бүлелер болгаш дөргүл-төрел чок арткан улуг назылыглар картофель үрезинин алырлар. Бо төлевилелдиң ужур-утказы улуг. Өг-бүлеге бичии чаштарны күш-ажылга чаңчыктырбышаан, чонну бодунуң күжү-биле тарып алган аъш-чем аймаа-биле хандырар база дузалал ажыл-агыйларын калбартып, чурттакчыларны часкы ажыл-агыйже хаара тудары болур.
Бо хүн чазактың аппарат хуралынга «Улусчу картофель» төлевилелдиң боттанылгазының дугайында кожууннарның чагырыкчылары илеткээн.
Ниитизи-биле Тывада 93 муң өг-бүле бар, оларның 28 муңу – чединмес байдалда. Бо хүнде оларга часкы тарылгага 133 гектар чер, 500 тонна үрезин херек. Амгы үеде 97 тонна үрезинни 9 кожуун чагыргазы дугуржуп алган. Ол ышкаш Желтухинниң ажыл-агыйындан үрезиннерни алыр.
Айдың Дун, көдээ ажыл-агый сайыдының албан-хүлээлгезин күүседип турар: – 2021 чылда «Улусчу картофель» төлевилел чурттакчы чоннуң картофельди чемге ажыглаарын 20 кг чедир көдүрүп болур. Аналитиктиг медээлер-биле алырга, республиканың чурттакчызы ортумаа-биле чылда 65 кг картофельди чемге ажыглап турар.
Светлана Ощепкова, ТР-ниң Чазааның аппарат даргазы: – Шупту кожууннарда чеже өг-бүле дузалал ажыл-агыйлыгыл, оларның чежезинге бистиң дузавыс херегил, бо талазы-биле социал паспорттарны шалыпкын кылыры негеттинип турар.
Владислав Ховалыг, Тываның Баштыңының албан-хүлээлгезин күүседип турар: – Бо бистиң ниити төлевилеливис-тир. Ук төлевилелге силерниң хамаарылгаңар кандыг болур-дур, шак ынчаар ол боттаныр. Көргүзүглер езугаар бис эң-не ядыы регион бис.
Бир эвес бо төлевилелди эки боттандырар болзувусса, ооң хереглелин 94 хуу хандырыптар бис. Күүсекчи эрге-чагырга органнарының кураторлары «улусчу картофель» төлевилелдиң боттанылгазын хыналдага ап, кожууннарже үнүүшкүннерни чорудары чугула.
Кызыл хоорайда 18521 өреге бар, оларның 4808-зи чединмес өг-бүлелерге санаттырар. 2810 өг-бүле доктаамал огородту тарып турар. 1998 өг-бүле дузалал ажыл-агый чок, оларга 6 гектар черни Ээрбек, Кара-Хаак суурлардан аңгылаар. Оларның иштинде 626 өг-бүлеге бо чылын картофель үрезинин бээр. Арткан 1317 өг-бүлеге көдээ ажыл-агый яамызы-биле кады садып алырынга дузалаары көрдүнген.
Чимисмаа Кашпык-оол, Бай-Тайга кожууннуң чагырыкчызы: – Кожуунда 1050 өрегениң 581-де картофель үрезини бар. Арткан 470 өг-бүлеге үрезин-биле дузалаары негеттинип турар. 289 өг-бүледе картофель тарыыр шөл чок. Үрезиннерни тус черден садып алыры көрдүнген.
Наважап Радислав, Улуг-Хем кожууннуң чагырыкчызы: – Бистиң кожуунувустуң девискээринде 5980 өг-бүлениң 3456-зы эвээш хөреңгилиг. Оларның 1156-да үрезин фондузу бар. Ниитизи-биле 57 тонна картофель үрезини херек. Өг-бүле бүрүзү 25 кг картофель үрезинин алырлар. Черниң ортумак дүжүткүрүн алыр болза, өг-бүле 5-10 шоодай картофельди ажаап ап болур.
Чигжит Орлан, Эрзин кожууннуң чагырыкчызы – Кожуунувуста 880 эвээш хөреңгилиг өг-бүле бар, оларның 341-и картофель-биле боттарын хандырар аргалыг. А 306 өг-бүлеге картофель үрезини-биле дузалаар бис. 70 өреге үрезинни күш-ажыл болгаш социал политика яамызы таварыштыр алырлар. Оон аңгыда 270 борщ түүн белеткээн бис. 196 өреге доктаамал огородту тарып турар.
ТуваМедиаГрупп
