Бүгү-российжи “Орус географтыг ниитилел” хөй-ниити организациязының деткимчези-биле Саян-Шушенск заповеднигинге салган ирбиш оолдары кышты хүр-менди ажып эрткен.
Эрткен чылын төрүттүнген ирбиш оолдары бирги кыштаглаашкынын чедимчелиг эрттип алганнар. Саян-Шушенск заповеднигиниң эртем ажылдакчылары фоторегистратор дузазы-биле ирбиштерниң амыдыралын көргүскен часкы чуруктарны алган.
2018-2019 чылдарда “Ирбиш – Барыын Саяннарның дириг символу” программаны боттандырар сорулга-биле “Орус географтыг ниитилелдиң” деткимчези-биле ук заповедниктиң девискээринге эр, кыс ирбиштерни салып үндүрген. 2020 чылда кыс ирбиш ийи оолду төрээн. Оолдарлыг кыс ирбиштиң чуруун эрткен чылын октябрь айда алган.
Камгалалдыг черде бөлүк ирбиштерни үргүлчү хайгаарлага тудуп келген. Дириг амытаннарның чурттап турар черлеринге фоточурук тырттырар камераларны тургускан. Заповедниктиң девискээринде 80 камерадан тургустунган четки ажылдап турар. Оларның ачызы-биле ирбиштерниң чуртталгазындан “дириг медээлерни” алыры болдунуп турар.
“Фотокамералар кышкы үеде чүгле эр ирбиштерни көргүзер, а кыс ирбиш оолдары чокка ийи-чаңгыс объективке көстүп турган. Апрель айда эртем экспедициязының түңнелинде, доругуп келген оолдарлыг кыс ирбиштиң чуруктарын болгаш видеозун алдывыс” – деп, эртем ажылдакчызы Роман Афанасьев дыңнаткан.
Удавас ирбиш оолдары бир харлаар. Алган материалдардан көөрге, дириг амытаннарның байдалы эки, ирбиш оолдары иезин хайгаарап, өттүнүп, ойнап турары көстүп турар. Тырттырган чуруктарда ирбиш оолдарының шокарлары көстүп эгелээн, ынчап кээрге аныяк ирбиштерге паспорттар кылыр үе келген. Аныяк ирбиштерниң ам бодунда эр, кызы билдинмес.
Ирбиштерге хайгаарал ам-даа уламчылаар дээрзин “Саян-Шушенск” заповедниктиң парлалга албаны дыңнаткан.
ТуваМедиаГрупп
